banner
icon

تومور مغزی : انواع،علائم و روش های تشخیص و درمان

تومور مغزی در هر قسمت از مغز که قرار گرفته باشد باعث می شود فشار داخل جمجمه افزایش پیدا کنید. افزایش فشار می تواند به دلیل رشد تومور، تورم در مغز و یا انسداد جریان مایع مغزی نخاعی باشد

به چه بیماری مبتلا هستید؟!
با انتخاب بیماری مورد نظر شمارا بهتر راهنمایی خواهیم کرد

نحوه ارائه خدمات در کلینیک به چه صورت است؟

رزرو نوبت

رزرو نوبت به دو صورت حضوری و آنلاین انجام میشود

پیگیری رزرو

این مرحله توسط منشی بصورت تلفنی و پیامک پیگیری میشود

ویزیت بیمار

ویزیت بیمار توسط دکتر فرشید اربابی آغاز و بیمار از شرح درمان مطلع میشود

شروع درمان

باتوجه به نوع بیماری شروع درمان توسط پزشک کنترل میشود.

ساعت کاری : 09:00 الی 17:00
منتظرتان هستیم در :
خ مطهري، خ ميرعماد، نبش كوچه دوم، ساختمان پزشكان مهداد، طبقه دوم
بیمار گرامی پس از ثبت موفق نوبت، همکاران ما بلافاصله جهت تعیین روز و ساعت با شما تماس خواهد گرفت

سوالات متداول

علائم و نشانه‌های تومور مغزی ممکن است شامل سردرد شدید، تغییرات در بینایی و شنوایی، مشکلات حافظه و تمرکز، ناتوانی در حرکت و تعادل، تشنگی یا بی‌تفاوتی، تشنج‌ها و تغییرات در رفتار باشد.

تشخیص تومورهای مغزی ممکن است شامل استفاده از اسکن MRI یا CT، بیوپسی تومور، آزمایش خون و ارزیابی علائم و نشانه‌های بالینی باشد.

بسته به نوع و نقشه درمانی، تومورهای مغزی ممکن است قابل درمان باشند. در برخی موارد، تومورهای مغزی قابل کنترل و برطرف شدن هستند، در حالی که در موارد دیگر، ممکن است منجر به مشکلات جدی گردد.

 

تومورها می توانند در مغز و یا نخاع شروع شوند. این تومورها با توجه به اینکه در کجای مغز قرار گرفته اند و با چه سرعتی در حال رشد هستند علائم و نشانه های مختلفی را از خود نشان می دهند. این علائم با گذشت زمان بدتر می شوند و معمولا بیماران به طور ناگهانی تشنج را تجربه می کنند.

تومورهای اولیه سیستم عصبی مرکزی (CNS) در مغز یا نخاع شروع می شوند. بر طبق آمار بدست آمده، حدود 24000 نفر در آمریکا سالیانه با سرطان CNS اولیه تشخیص داده می شوند. تشخیص تومور مغزی نیاز به آزمایشات دقیق بالینی دارد و پزشکی که قرار است این تومورها را درمان کند، باید تجربه کافی در این زمینه داشته باشد. ممکن است بیماران با شنیدن این موضوع که توموری در مغز آنها وجود دارد احساس استرس و اضطراب کنند و به این موضوع فکر کنند زندگی آنها به پایان رسیده است، اما باید بدانید اگر پزشک شما تخصص کافی داشته باشد و شما نیز دستورالعمل های درمانی را به خوبی اجرا کنید، می توانید سلامتی خود را بازیابید.

تومور مغزی یکی از مهم‌ترین مسائل سلامتی که می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد، است. این حالت، یکی از شایع‌ترین علل وقوع مرگ در جوانان و بزرگسالان است و می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد. در این مطلب، به بررسی علائم، علت‌ها و روش‌های تشخیص تومور مغزی پرداخته خواهد شد.

تومور مغزی

 

تومور مغزی چیست ؟

تومورها می توانند در مغز و یا نخاع شروع شوند. این تومورها با توجه به اینکه در کجای مغز قرار گرفته اند و با چه سرعتی در حال رشد هستند علائم و نشانه های مختلفی را از خود نشان می دهند. این علائم با گذشت زمان بدتر می شوند و معمولا بیماران به طور ناگهانی تشنج را تجربه می کنند.

تومور مغزی یا ورم مغزی، انبوهی از سلول‌های غیرطبیعی است که در مغز شکل می‌گیرد. این تومورها می‌توانند به صورت خوش‌خیم یا خبیث (سرطانی) باشند. تومورهای خبیث بیشتر به عنوان سرطان مغز شناخته می‌شوند و به سرعت به سایر مناطق مغز و حتی اطراف مغز گسترش می‌یابند. این موضوع باعث می‌شود تشخیص تومور مغزی و درمان به موقع آن بسیار حائز اهمیت باشد.

تشخیص تومور مغزی 

اگر علائم یا نشانه‌هایی حاکی از وجود تومور مغزی یا نخاعی در بیمار وجود داشته باشد، پزشک در مورد سابقه پزشکی با تمرکز بر علائم و زمان شروع آنها سوال می‌پرسد. همچنین، پزشک مواردی نظیر رفلکس ها، قدرت عضلانی، بینایی، حرکت چشم و دهان، هماهنگی، تعادل و هوشیاری، عملکرد مغز و نخاع بیمار را بررسی می کند. اگر نتایجی که درا ین قسمت مشاهده می شوند غیر طبیعی باشند، پزشک آزمایشات دیگری را تجویز می کند.

علائم عمومی تشخیص تومور مغزی

تشخیص تومور مغزی در هر قسمت از مغز که قرار گرفته باشد باعث می شود فشار داخل جمجمه افزایش پیدا کنید. افزایش فشار می تواند به دلیل رشد تومور، تورم در مغز و یا انسداد جریان مایع مغزی نخاعی باشد. این مسئله علائم عمومی زیر را ایجاد می کند:

  • سردرد
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • تاری دید
  • عدم تعادل
  • مشکلات شناختی
  • تشنج
  • خواب آلودگی یا حتی کما

بهتر است بدانید سردردهایی که با گذشت زمان بدتر می شوند یکی از علائم شایع تومورهای مغزی هستند که در حدود نیمی از بیماران دیده می شود، البته باید بدانید هر سردردی نشان دهنده ابتلا به تومور مغزی نیست.

با توجه به این که علائم مذکور می‌توانند نتیجه علل مختلفی همچون مشکلات عصبی، کمبود ویتامین‌ها و یا مشکلات عادی دیگر باشند، تشخیص تومور مغزی باید توسط متخصصین و با انجام آزمون‌های تشخیصی متعددی انجام شود.

تومورهای مغزی چگونه تشخیص داده می شوند؟

 علائم ناگهانی مانند تشنج، میگرن یا مشکلات شناختی سبب می شوند افراد برای شناخت علل بیماری به پزشک مراجعه کنند. روش های متفاوتی برای تشخیص تومور مغزی وجود دارند که از شناخته شده ترین آنها می توان به آزمایشات ام آر آی و سی تی اسکن اشاره کرد. گاهی پزشک تصمیم به بیوپسی برای برداشتن تکه ای از بافت تومور می گیرد و آن را برای پاتولوژیست ارسال می کند تا نوع تومور و اطلاعات ژنتیکی آن را تشخیص دهد. 

بهتر است بدانید بر اساس داده های بالینی بیش از 100 نوع تومور مغزی اولیه وجود دارد و درمان آنها با توجه به نوع تومور مشخص می شود. تشخیص اشتباه می تواند منجر به یک برنامه درمانی نادرست شود. بنابراین، یافتن پزشک متخصص مغز و اعصاب متبحر یکی از مهمترین مواردی است که افراد مبتلا به این بیماری باید به آن توجه داشته باشند.

تشخیص تومور مغزی با تصویربرداری

در اولین قدم پزشک آزمایشان تصویر برداری را تجویز می کند. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن اغلب برای بررسی بیماری های مغزی استفاده می شوند. این اسکن ها تقریباً همیشه تومور مغزی را در صورت وجود نشان می دهند. محل قرارگیری تومور نیز به خوبی در این تصاویر  نشان داده می شود و پزشکان می توانند روش درمانی را بر اساس داده های موجود در این تصاویر مشخص کنند.

برای تشخیص تومور مغزی، انجام تست‌ها و آزمایش‌های مختلف الزامی است. تعدادی از این تست‌ها و آزمایش‌ها عبارت‌اند از:

تشخیص تومور مغزی با MRI 

اسکن MRI برای مشاهده فضای درون مغز و نخاع بسیار مناسب است و تصاویر دقیقی را تولید می کنند. این تصاویر معمولا جزییات بیشتری را از تصاویر سی تی اسکن نشان می دهند، اما نمی توانند استخوان های جمجمه و اثرات تومورها بر جمجمه را نشان دهند.  اسکن های MRI از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی (به جای اشعه ایکس) برای ایجاد تصاویر استفاده می کنند. ممکن است قبل از شروع اسکن ماده ای به نام گادولینیوم به صورت وریدی به بیمار تزریق شود تا تصاویر دقیق تری بدست بیایند. برای تشخیص تومور مغزی ام آر آی به روش مختلفی انجام می شود که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:

  • آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی  MRA و ونوگرافی رزونانس مغناطیسی MRV  : این روش نوع خاص از MRI است که برای بررسی عروق خونی مغز مورد استفاده قرار می گیرد. تصاویر بدست آمده از این روش می توانند قبل از جراحی برای کمک به جراح برای برنامه ریزی عمل بسیار مفید باشند.
  • طیف سنجی تشدید مغناطیسی MRS : این آزمایش را می توان به عنوان بخشی از MRI انجام داد که تغییرات بیوشیمیایی در ناحیه‌ای از مغز را اندازه‌گیری می‌کند. با مقایسه نتایج یک تومور با بافت نرمال مغز، گاهی اوقات می‌توان به تعیین نوع تومور (یا سرعت رشد احتمالی آن) پی برد، اگرچه اغلب برای تشخیص تومور مغزی بطور دقیق، بیوپسی تومور مورد نیاز است. MRS می‌تواند پس از درمان برای کمک به تعیین اینکه آیا تومور هنوز در مغز باقی مانده است و آیا بافت اسکار در مغز دیده می شود مورد استفاده قرار گیرد. 
  • پرفیوژن رزونانس مغناطیسی: برای این آزمایش که به عنوان پرفیوژن MRI نیز شناخته می شود، یک رنگ کنتراست به سرعت به داخل ورید تزریق می شود. سپس نوع خاصی از تصویر MR برای بررسی میزان خونی که از قسمت‌های مختلف مغز و تومور عبور می‌کند، تهیه می‌شود. تومورها اغلب خون بیشتری را نسبت به نواحی طبیعی مغز دریافت می کنند. تومور با رشد سریعتر ممکن است به خون بیشتری نیاز داشته باشد. ام آر آی پرفیوژن می تواند به پزشکان کمک کند بهترین فضا را برای بیوپسی انتخاب کنند. همچنین می‌توان از این تصاویر برای کمک به تعیین اینکه آیا در ناحیه‌ای که غیرطبیعی به نظر می‌رسد، هنوز تومور باقی‌مانده است یا خیر استفاده کرد. 
  • fMRI: این آزمایش تغییرات کوچک جریان خون را در قسمت فعال مغز بررسی می کند و می توان از آن برای تعیین اینکه کدام قسمت از مغز فعالیت هایی مانند گفتار، فکر، احساس یا حرکت را کنترل می کند استفاده کرد. پزشکان می توانند از fMRI برای کمک به تعیین اینکه کدام قسمت های مغز در زمان جراحی و یا پرتودرمانی نباید درگیر شوند، استفاده کنند. این تست مشابه یک MRI استاندارد است، با این تفاوت که در حین انجام اسکن، از بیمار خواسته می شود کارهای خاصی مانند پاسخ دادن به سوالات ساده یا حرکت دادن انگشتان را انجام دهید.

تشخیص تومور مغزی با سی تی اسکن

سی تی اسکن روشی است که  از اشعه ایکس برای تهیه تصاویر مقطعی دقیق از مغز و نخاع (یا سایر قسمت های بدن) استفاده می کند. برخلاف اشعه ایکس معمولی، سی تی اسکن تصاویر دقیقی از بافت های نرم بدن ایجاد می کند. سی تی اسکن به اندازه اسکن MRI برای بررسی تومور مغزی مورد استفاده قرار نمی گیرد، اما می تواند در برخی موارد مفید باشد. اگر ام آر آی قابل اجرا نباشد (مانند افرادی که دارای اضافه وزن هستند و یا افرادی که از فضاهای بسته ترس دارند) سی تی اسکن انجام می شود.

 سی تی اسکن جزئیات بیشتری را از ساختارهای استخوانی نزدیک تومور نشان می دهد. برای انجام سی تی اسکن مایعی به داخل ورید تزریق می شود تا تصاویر بهتری از توده های مغزی بدست بیایند. در واقع، سی تی اسکن تصاویر دقیقی را از رگ های خونی مغز ایجاد می کند که می تواند به پزشکان در برنامه ریزی جراحی کمک کند. 

تشخیص تومور مغزی با PET

برای اسکن PET، کمی ماده رادیواکتیو به بیمار تزریق می شود که عمدتاً در سلول های تومور تجمع می یابند. سپس از یک دوربین مخصوص برای ایجاد تصویری از مناطق پرتوزا در بدن استفاده می شود. بهتر است بدانید تصویر بدست آمده از PET به اندازه سی تی اسکن یا ام آر آی دقیق نیست، اما می تواند اطلاعات مفیدی را در نواحی غیر طبیعی مغزی نشان دهند. این آزمایش بیشتر برای تومورهایی با رشد سریع مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین، از آزمایش PET می توان پس از درمان برای کمک به تعیین اینکه آیا در ناحیه ای که هنوز در اسکن MRI غیرطبیعی به نظر می رسد، تومور باقی مانده است یا خیر استفاده کرد.

بیوپسی جراحی یا کرانیوتومی

اگر آزمایشات تصویربرداری نشان دهند که تومور مغزی با جراحی قابل درمان است، ممکن است جراح مغز و اعصاب دیگر بیوپسی سوزنی را انجام ندهد. در واقع پزشک به جای استفاده از بیوپسی سوزنی، عملی به نام کرانیوتومی را برای برداشتن تمام یا بیشتر تومور انجام می دهد. 

برای تشخیص اولیه، نمونه های کوچک تومور بلافاصله توسط پاتولوژیست در حالی که بیمار هنوز در اتاق عمل است بررسی می شود. این امر می تواند به پزشک کمک کند روش جراحی را به شیوه ای هدفمندتر پیش ببرد. تحلیل نهایی بافت تومور پس از چند روز آماده می شود.

تست های آزمایشگاهی نمونه های بیوپسی برای تشخیص تومور مغزی

مشخص کردن نوع تومور مغزی در بیمار برای تعیین گزینه های درمانی بسیار مهم است. اما در سال‌های اخیر، پزشکان دریافته‌اند که تغییرات در ژن‌ها، کروموزوم‌ها یا پروتئین‌های خاص در سلول‌های سرطانی نیز می‌تواند مهم باشند. اکنون برخی از تومورها برای بررسی این نوع تغییرات آزمایش می شوند که به شرح زیر هستند:

  • گلیوماهایی که دارای جهش‌های ژن IDH1 یا IDH2 هستند، نسبت به گلیوماهای بدون جهش شرایط بهتری دارند. 
  • در گلیوماهای درجه بالا، وجود متیلاسیون پروموتر MGMT نشان می دهد بیمار از شیمی درمانی نتایج بهتری را بدست می آورد. 

پونکسیون کمری 

این آزمایش عمدتاً برای جستجوی سلول های سرطانی در مایع مغزی نخاعی (مایعی که مغز و نخاع را احاطه کرده است) استفاده می شود. برای انجام این تست، بیمار باید روی تخت معاینه به پهلو دراز بکشد و زانوها را تا نزدیک سینه‌ بالا ببرد. پزشک ابتدا ناحیه ای را در قسمت پایین کمر که نزدیک به ستون فقرات بی حس می کند. سپس یک سوزن کوچک را بین استخوان های ستون فقرات قرار می دهد تا مقداری از مایع خارج شود. این مایع برای بررسی سلول های سرطانی به آزمایشگاه فرستاده می شود. 

آیا پونکسیون کمری به تشخیص تومور مغزی کمک می کند؟

بهتر است بدانید پونکسیون کمری معمولاً برای تشخیص تومور مغزی انجام نمی‌شود، اما ممکن است برای کمک به تعیین وسعت تومور با جستجوی سلول‌های سرطانی در CSF انجام شود. این روش اغلب در صورتی مورد استفاده قرار می گیرد که از قبل توموری در بدن تشخیص داده شده باشد که می تواند از طریق CSF منتشر شود. به طور ویژه، انجام پونکسیون کمری در افرادی که مشکوک به لنفوم مغزی هستند بسیار مهم است زیرا سلول های لنفوم اغلب به داخل CSF گسترش می یابند.

تشخیص تومور مغزی با آزمایش خون و ادرار

آزمایش خون و ادرار به ندرت بخشی از روند تشخیص تومور مغزی است، اما وجود آنها برای بررسی عملکرد اندام های دیگر بدن مانند کبد و کلیه ضروری است. به طور مثال، بیمارانی که شیمی درمانی می شوند باید به طور مرتب آزمایش خون را انجام دهند و سلامت خود را تحت نظر داشته باشند. قبل از انجام هر گونه عمل جراحی بر روی مغز انجام آزمایش خون الزامی است. 

آیا استفاده از پاتولوژی برای تشخیص تومور مغزی ضروری است؟

تشخیص دقیق نوع تومور مغزی برای تعیین بهترین درمان برای بیمار ضروری است. نوروپاتولوژیست پزشکی است که بافت تومور مغز و ستون فقرات را برای تشخیص دقیق بررسی می کند. نوروپاتولوژیست ابتدا تومور را با تغییرات خاصی که زیر میکروسکوپ مشاهده می نماید، تعریف می کند. سپس، وی از فناوری‌های مولکولی پیشرفته برای طبقه‌بندی دقیق‌تر تومور مغزی استفاده می‌کند تا به تعیین بهترین درمان برای بیمار کمک نماید.

درمان تومور مغزی 

پس از آنکه با روش هایی که در بالا اشاره کردیم تومور مغزی تشخیص داده شد، پزشک وارد فاز درمانی می شود. برای درمان تومور مغزی روش های متعددی وجود دارند که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

عمل جراحی

جراحی اغلب اولین درمان برای برداشتن ایمن تومور مغزی است. بهتر است بدانید عمل جراحی برای برداشتن تومورهای نادر و یا تومورهایی که در قسمت های حساس مغز قرار گرفته اند کار بسیار سخت و پیچیده ای است و باید توسط یک فرد متخصص انجام شود. بیماران باید برای انتخاب پزشک بسیار محتاطانه عمل کنند و قبل از جراحی از دو و یا سه پزشک دیگر مشورت بگیرند.

شیمی درمانی

شیمی درمانی نوعی درمان برای سرطان است که از داروها برای توقف رشد سلول های سرطانی استفاده می کند. همچنین، داروهایی که در شیمی درمانی مورد استفاده قرار می گیرند می توانند سلول های سرطانی را به طور کامل از بین ببرند و دیگر اجازه ندهند آنها تقسیم شوند. شیمی درمانی را می توان قبل یا بعد از جراحی با توجه  نوع و درجه تومور مغزی انجام داد. پزشک تنها کسی است که می تواند در این زمینه به بیمار کمک کند.

پرتو درمانی

پرتودرمانی می تواند به درمان تورمور های مغزی کمک کند. در این روش از پرتوهایی با انرژی بسیار بالا برای کشتن سلول های سرطانی و کوچک کردن تومورها استفاده می شود. در یک روش بسیار پیشرفته، پرتو پروتون برای هدف قرار دادن تومور مغزی مورد استفاده قرار می گیرد و بر بافت سالم اطراف تأثیر نمی گذارد. این روش برای درمان تومور مغزی نزدیک به ساختارهای حیاتی مانند ساقه مغز مناسب است.

سوالات پرتکرار در مورد تومور مغزی 

در این قسمت تلاش می کنیم به سوالات پرتکرار شما در مورد تومور مغزی پاسخ دهیم. پاسخ به این سوالات به شما کمک می کند شناخت کاملی به این بیماری داشته باشید و در صورت ابتلا بهتر بتوانید برای درمان آماده شوید.

تومور مغزی خوش خیم

 تومور مغزی خوش خیم به تومورهایی گفته می شود که سلول های آن رشد نسبتا آهسته ای دارند و معمولا در یک ناحیه از مغز باقی می مانند و به نواحی دیگر گسترش پیدا نمی کنند. این تومورها معمولا با جراحی برداشته می شوند و دیگر خطر عود مجدد آنها وجود ندارد.

تومور مغزی بد خیم 

تومور مغزی بد خیم به تومورهایی گفته می شود که سلول های آنها سریعا رشد می کنند و بر بافت های سالم اطراف خود اثر می گذارند.

روش های تشخیص تومور مغزی 

همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم روش های مختلفی برای تشخیص تومور مغزی وجود دارند که از مهمترین آنها می توان به تصویر برداری ام آر آی و سی تی اسکن اشاره کرد.

 تومور مغزی چگونه درمان می‌شود؟

روش درمان با توجه به نوع تومور مغزی، میزان پیشرفت آن در بافت مغز و محل قرار گرفتن آن مشخص می شود که می تواند شامل جراحی، پرتو درمانی و یا شیمی درمانی باشد.

تشخیص تومور مغزی با دکتر فرشید اربابی 

دکتر فرشید اربابی یکی از متخصصان حاذق و با تجربه ای است که سالیان زیادی است در زمینه تشخیص و درمان انواع سرطان و تومور فعالیت دارد. شما می توانید با مطب دکتر اربابی تماس بگیرید و اطلاعات تکمیلی را از تیم حرفه ای ایشان دریافت کنید.

درمان تومور مغزی توسط دکتر فرشید اربابی 

دکتر اربابی از متدهای روز دنیا برای درمان انواع سرطان و تومور استفاده می کند و همین امر باعث شده است ایشان به یکی از بزرگترین پزشکان تومور شناس تبدیل شوند. دکتر اربابی به بیماران زیادی کمک کرده است به زندگی عادی خود بازگردند و سرطان را برای همیشه شکست دهند. دکتر اربابی رزومه درخشانی در این زمینه دارد و همواره امید به زندگی را در بیماران خود تداعی می کند.

تومور مغزی یک بیماری جدی است که نیازمند تشخیص و درمان به موقع است. علائم آن می‌توانند تغییر کننده باشند و بسته به محل و اندازه تومور می‌توانند متفاوت باشند. با افزایش آگاهی‌بخشی درباره تشخیص تومور مغزی و درمان آن، امیدواریم که بتوانیم زندگی و سلامتی افراد را بهبود بخشیم و از این بیماری مهلک جلوگیری کنیم.