همه چیز درباره سرطان ریه که باید بدانید

ریه یکی از مهمترین اندام های بدن است که وظیفه انتقال اکسیژن به درون بدن را بر عهده دارد و سلامت تمامی ارگان های بدن به ریه وابسته است. گاهی عوامل متعددی از جمله سیگار کشیدن باعث می شوند که دی ان ای سلول های ریه دچار جهش شود و همین امر منجر به وجود آمدن تومور در ریه می شود که به آن سرطان ریه می گویند. سرطان ریه می تواند بدخیم و یا خوش خیم باشد. سرطان ریه اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی و حتی فوت افراد شود. بنابراین، تشخیص سرطان ریه به‌موقع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مطلب، به بررسی اهمیت تشخیص سرطان ریه، روش‌های تشخیصی مختلف و اقدامات پیشگیری از این بیماری می‌پردازیم.

سرطان ریه چیست؟

ریه‌ ها یک جفت اندام تنفسی مخروطی شکل در قفسه سینه هستند که اکسیژن را به درون بدن وارد می کنند. در این فرآیند، زمانیکه بازدم انجام می‌شود دی‌اکسید کربن از بدن خارج می‌گردد. هر ریه دارای بخش‌هایی به نام لوب است. در ریه چپ دو لوب قرار گرفته است و ریه راست کمی بزرگتر از ریه چپ است و دارای سه لوب است. یک غشای نازک به نام پلور ریه ها را احاطه کرده است. دو لوله به نام برونش از نای به ریه های راست و چپ منتهی می شوند. گاهی اوقات برونش ها در سرطان ریه نقش دارند. کیسه‌ های هوایی کوچکی به نام آلوئول و لوله ‌های کوچکی به نام برونشیول فضای داخل ریه ها را تشکیل می دهند. 

رشد غیر طبیعی سلول ها در هر یک از این بخش ها می تواند منجر به سرطان ریه شود. بررسی هایی که در بیماران مختلف صورت گرفته است نشان می دهد سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر در مردان و زنان است. تعداد بیمارانی که در اثر ابتلا به این سرطان جان خود را از دست می دهند بیشتر از بیماران مبتلا به انواع دیگر سرطان است. در ایالات متحده آمریکا، سرطان ریه پس از سرطان پوست سومین سرطان شایع است. همچنین، تعداد مرگ و میر ناشی از این سرطان در مردان سیاه پوست بالاتر از افراد دیگر است.

اهمیت تشخیص سرطان ریه

سرطان ریه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین علل مرگ و میر در جهان شناخته می‌شود و هر ساله تعداد زیادی از افراد به علت این بیماری از دنیا می‌رود. اگرچه پیشرفت‌های علمی و پزشکی در شناسایی و درمان این بیماری اتفاق افتاده است، اما هنوز هم تشخیص سرطان ریه به‌ویژه در مراحل ابتدایی آن چالش‌هایی را به‌همراه دارد.

سرطان ریه یکی از بیماری ‌های حاد دستگاه تنفسی است که می‌تواند سلامتی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این سرطان دارای دو نوع اصلی است : سرطان ریه با سلول ‌غیرکوچک (NSCLC) و سرطان ریه با سلول‌ کوچک (SCLC). سیگار بزرگترین عامل ابتلا به این نوع سرطان است. با وجود این، افرادی که سیگار نمی‌کشند نیز در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. پزشکان و کارشناسان سلامتی به این موضوع اشاره می‌کنند غربالگری، چک‌آپ ‌های منظم و توجه به برخی امور از جمله جلوگیری از استعمال دخانیات خطر ابتلا به این نوع سرطان را به میزان زیادی کاهش می‌هند.

علت اصلی سرطان ریه 

برخی از عوامل مانند سیگار کشیدن، اضافه وزن و ورزش نکردن کافی زمینه ساز ابتلا به این نوع سرطان هستند. اجتناب از این عوامل می تواند از سلامت ریه ها محافظت کند و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد. در ادامه به بررسی علل ابتلا به این نوع سرطان می پردازیم. 

سیگار و پیپ

استعمال دخانیات مهمترین عامل در ابتلا به سرطان ریه است. سیگار و پیپ می توانند خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش دهند. بر اساس آمار بدست آمده استعمال دخانیات باعث می شود از هر 10 نفر مرد 9 نفر و از هر 10 نفر زن 8 نفر به این نوع سرطان مبتلا شود.  بر اساس مطالعات مشخص شده است استعمال سیگارهایی که دارای مقدار کمی نیکوتین هستند هرگز از بروز سرطان ریه جلوگیری نمی کند.

همچنین، مطالعاتی که در این زمینه انجام شده اند نشان می دهند هر چقدر افراد تعداد بیشتری سیگار در طول روز بکشند به همان اندازه خطر ابتلا به سرطان را بالا می برند. به طور کلی، خطر ابتلا به این نوع سرطان در افراد سیگاری تقریبا 20 برابر افرادی است که سیگاری نیستند.

عفونت HIV

بهتر است بدانید ابتلا به بیماری ایدز که به عنوان بیماری نقص سیستم ایمنی بدن شناخته می شود یکی از مهمترین عوامل ابتلا به سرطان ریه است. کسانی که الوده به ویروس اچ آی وی هستند دو برابر بیشتر از کسانی که به این عفونت مبتلا نشده اند در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند. از آنجایی که میزان سیگار کشیدن در افراد آلوده به HIV بیشتر از افراد غیر آلوده است، مشخص نیست که آیا افزایش خطر سرطان ریه ناشی از عفونت HIV است یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار!

عوامل خطرزای محیطی

• قرار گرفتن در معرض پرتو
• تست های تصویربرداری
• قرارگیری در معرض فلزات
• پرتودرمانی
• آلودگی هوا

مکمل های بتاکاروتن در افراد سیگاری 

مصرف مکمل های بتاکاروتن (قرص) خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد، به ویژه در افراد سیگاری که یک یا چند بسته سیگار در روز می کشند. خطر ابتلا به این بیماری در افراد سیگاری که حداقل یک نوشیدنی الکلی در روز مصرف می کنند بیشتر است.

انواع سرطان ریه 

بهتر است بدانید این سرطان به دو نوع اصلی سرطان  سلول‌های غیر کوچک (NSCLC) و سرطان در سلول‌های کوچک (SCLC) تقسیم بندی می شود. انواع دیگر این سرطان به شرح زیر هستند:

سرطان ریه سلول‌های غیر کوچک (NSCLC) 

سلول های سرطانی در هر نوع از این بیماری به روش های مختلفی رشد پیدا می کنند. انواع این سرطان به شرح زیر هستند: 

• کارسینوم سلول سنگفرشی: کارسینوم سلول سنگفرشی باعث می شود سلول های سرطانی  در بخش های نازک و مسطح پوشش داخلی ریه ها رشد کنند. به این بیماری کارسینوم اپیدرموئید نیز گفته می شود. 
• کارسینوم سلول بزرگ: کارسینوم سلول بزرگ سرطانی است که در چندین سلول بزرگ ریه شروع می شود.
• آدنوکارسینوم: آدنوکارسینوم سرطانی است که در سلول هایی که آلوئول ها را پوشانده اند و موادی مانند مخاط را می سازند، شروع می شود.

انواع دیگری از این نوع سرطان که کمتر شایع هستند عبارتند از: کارسینوم آدنوسکواموس، کارسینوم سارکوماتوئید، کارسینوم غدد بزاقی، تومور کارسینوئید و کارسینوم طبقه بندی نشده.

سرطان ریه در سلول‌های کوچک (SCLC)

این نوع سرطان به صورت زیر دسته بندی می شود: 

• کارسینوم سلول کوچک
• کارسینوم سلول کوچک ترکیبی 

علائم سرطان ریه 

سرطان ریه ممکن است باعث سرفه، درد مداوم قفسه سینه، تنگی نفس و خس خس سینه شود. همچنین ممکن است این سرطان منجر به عفونت های مکرر ریه (از جمله ذات الریه و برونشیت) شود که در اثر آن رنگ خلط گلو خونی می شود. گرفتگی مداوم صدا یکی دیگر از علائم رایج است. برخی از علائمی که نشان می دهند شما به این نوع سرطان مبتلا شده اید به شرح زیر هستند:

• سرفه ای که با گذشت زمان از بین نمی رود یا بدتر می شود
• خون در خلط (مخاط سرفه شده از ریه ها)
• تورم در صورت و یا وریدهای گردن
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• ناراحتی یا درد قفسه سینه
• احساس خستگی بسیار
• از دست دادن اشتها
• خس خس سینه
• مشکل در تنفس
• گرفتگی صدا

تشخیص سرطان ریه 

روش های مختلفی برای تشخیص سرطان ریه وجود دارد. در اولین مرحله، پزشک آزمایش خون می نویسد و وضعیت بیمار را می سنجد. گاهی ممکن است پزشک از بیمار بخواهد ریه اش را سی تی اسکن کند. همچنین، نمونه برداری از بافت ریه و یا خلط ها ( به ویژه زمانی که بیمار دارای خلط خونی است) می تواند به پزشک در تشخیص سرطان ریه یاری برساند. برونسکوپی یکی دیگر از روش های تشخیص این بیماری است که لوله نازکی به دورن ریه ها فرستاده می شود و فضای داخلی ریه مورد بررسی قرار می گیرد.

آزمایش‌ها و روش‌هایی برای تشخیص سرطان ریه و تعیین مرحله‌ آن وجود دارند که ممکن است بنا بر تشخیص پزشک به طور همزمان انجام ‌شوند. این روش ها بدین شرح هستند:

• تشخیص سرطان ریه با معاینه فیزیکی: معاینه بدن به منظور بررسی علائم کلی سلامت، از جمله بررسی علائم بیماری، مانند توده ها یا هر چیز دیگری که غیرعادی به نظر می رسد، صورت می گیرد. در این شرایط پزشک سابقه عادات سلامتی بیمار از جمله سیگار کشیدن، شغل و ابتلا به  بیماری های مختلف را مورد بررسی قرار می دهد.
• تشخیص سرطان ریه با آزمایش: پزشک نمونه‌های بافت، خون، ادرار یا سایر مواد را در بدن آزمایش می‌کند. این آزمایشات به تشخیص سرطان ریه و برنامه ریزی برای درمان آن کمک می کنند.
• تصویر برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه: عکسبرداری با اشعه ایکس از اندام ها و استخوان های داخل قفسه سینه یکی از رایج ترین روش ها برای تشخیص سرطان ریه است. تی اسکن روشی است که  می تواند تصاویر دقیقی از نواحی داخل بدن مانند قفسه سینه از زوایای مختلف تهیه کند.
• تشخیص سرطان ریه با توراسنتز: در این روش با استفاده از سوزن مایعی از فضای بین پوشش قفسه سینه برداشته می شود و وجود و یا عدم وجود سلول های سرطانی در آن بررسی می گردد.
• سونوگرافی آندوسکوپی: این روش نوعی سونوگرافی است که برای انجام بیوپسی FNA از ریه، غدد لنفاوی و یا سایر نواحی مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش یک آندوسکوپ در بدن قرار می گیرد. 
• تشخیص سرطان ریه با برونکوسکوپی: برونکوسکوپی روشی برای بررسی داخل نای و راه های هوایی بزرگ در ریه است.  برونکوسکوپ از طریق بینی یا دهان به نای و ریه ها وارد می شود. این ابزار نازک و لوله مانند است که به پزشک اجازه می دهد نواحی داخل ریه را مشاهده کند.
• تشخیص سرطان ریه با آزمایش مولکولی: در این روش ژن‌ها، پروتئین‌ها یا مولکول‌های خاص در نمونه‌ای از بافت، خون یا مایعات دیگر بدن برای تشخیص سلول های سرطانی مورد آزمایش قرار می گیرند.
• ایمونوهیستوشیمی: در این روش  از آنتی بادی ها برای بررسی آنتی ژن های خاص (مارکرها) در نمونه ای از بافت بیمار استفاده می شود. آنتی بادی ها معمولاً به یک آنزیم مرتبط هستند. پس از اتصال آنتی بادی ها به یک آنتی ژن خاص در نمونه بافت آنزیم یا رنگ فعال می شود و سپس آنتی ژن را می توان در زیر میکروسکوپ مشاهده کرد. این نوع آزمایش برای کمک به تشخیص سرطان ریه استفاده می شود.

گاهی پزشک برای تشخیص سرطان ریه بطور دقیق از بیوپسی استفاده می کند. بیوپسی به روش های متعددی انجام می شود که یکی از این روش ها برداشتن بافت یا مایع از ریه با استفاده از یک سوزن نازک است.

اقدامات پیشگیری از سرطان ریه

علاوه بر تشخیص سرطان ریه ، اقدامات پیشگیری نقش بسیار مهمی در کاهش ابتلاء به این بیماری ایفا می‌کنند. مهم‌ترین اقدامات پیشگیری به‌شرح زیر هستند:

• کاهش مصرف تنباکو

استفاده از محصولات تنباکویی از عوامل اصلی ابتلاء به سرطان ریه است. بنابراین، کاهش یا ترک مصرف سیگار و دیگر محصولات تنباکویی می‌تواند خطر ابتلاء به این بیماری را به‌شدت کاهش دهد.

• محافظت در برابر آلودگی هوا

تماس با آلودگی هوا و مواد آلوده می‌تواند عوارض بسیار جدی روی سیستم تنفسی داشته باشد و در نتیجه احتمال ابتلاء به سرطان ریه را افزایش دهد. استفاده از ماسک‌های تنفسی و حفظ کیفیت هوای داخلی و خارجی می‌تواند به‌عنوان اقدامی مؤثر در این زمینه مطرح گردد.

• ارتقاء سبک زندگی سالم

رعایت یک سبک زندگی سالم با تغذیه مناسب، ورزش منظم و کاهش استرس می‌تواند به بهبود وضعیت سلامتی کلی بدن و به‌ویژه سیستم تنفسی کمک کند و خطر ابتلاء به سرطان ریه را کاهش دهد.

• مراجعه به پزشک در صورت نیاز

هرگونه علائم نامطلوب و ناگوار مرتبط با تنفس، نبض غیرطبیعی و سایر علائم ناشی از مشکلات ریه باید به‌عنوان علت احتمالی مراجعه به پزشک مورد توجه قرار گیرد و در صورت لزوم اقدامات تشخیصی و درمانی صورت گیرد.

دلایل ابتلا به سرطان ریه

دلایل متعددی وجود دارند که باعث می شوند افراد به این سرطان مبتلا شوند. یکی از دلایلی که می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد استعمال دخانیات است. افرادی که سیگار می کشند و یا از دخانیات دیگر استفاده می کنند ریه خود را در معرض مشکلات زیادی از جمله سرطان قرار می دهند. مسئله بعدی که می تواند به عنوان یکی از دلایل ابتلا به این سرطان شناخته شود قرارگیری افراد در معرض فلزات و یا پرتوهای هسته ای است. همچنین، کسانی که به بیماری ایدز مبتلا هستند معمولا به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.

درمان سرطان ریه

یکی از درمان های شایعی که برای این سرطان وجود دارد شیمی درمانی است که به صورت داروی تزریقی و یا خوراکی انجام می شود و تلاش می گردد به بیمار در این جهت کمک شود. پرتودرمانی روش دیگری است که به صورت داخلی و یا خارجی صورت می پذیرد و به بیمار کمک می شود تا سلول های سرطانی را مهار کند. در صورتی که شدت سرطان زیاد باشد و سلول های سرطانی به مغز استخوان رسیده باشند از رادیوسرجری استریوتاکتیک که نوعی پرتودرمانی خارجی است برای درمان و یا کنترل رشد سلول های سرطانی استفاده می شود.

پس از آنکه تشخیص سرطان ریه صورت گرفت، پزشک با توجه به پیشرفت بیماری و اینکه آن در کدام مرحله قرار دارد درمان را آغاز می کند. عمل جراحی یکی از روش های معمول برای درمان سرطان ریه است.  در جراحی گاهی پزشک تومور و برخی از بافت های طبیعی اطراف آن را بر می دارد. در این شرایط بیمار باید طبق دستور پزشک چک آپ های منظم انجام دهد تا از سلامتی خود مطمئن شود.

درمان سرطان سینه با پرتو درمانی

پرتودرمانی نوعی درمان برای سرطان است که از اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌کند. پرتودرمانی به دو روش انجام می شود که به شرح زیر هستند:

• پرتودرمانی خارجی از دستگاهی در خارج از بدن برای ارسال پرتو به ناحیه‌ای از بدن که درگیر سلول های سرطانی است استفاده می‌کند.
• پرتودرمانی داخلی از یک ماده رادیواکتیو استفاده می‌کند که توسط سوزن‌ها، سیم‌ها یا کاتترهایی که مستقیماً در داخل یا نزدیک سلول های سرطانی قرار می‌گیرند، وارد بدن می شوند.

برای هر پرتودرمانی از تجهیزات ویژه ای برای قرار دادن بیمار در همان موقعیت استفاده می شود. تعداد دفعات پرتو درمانی به پیشرفت سلول های سرطانی بستگی دارد و تحت نظر مستقیم پزشک انجام می شود. نحوه انجام پرتودرمانی به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد. همچنین محلی که تومور قرار گرفته است می تواند بر انتخاب روش پرتودرمانی اثر بگذارد. معمولا از پرتودرمانی خارجی و داخلی برای درمان سرطان ریه سلول غیر کوچک استفاده می شود.

درمان سرطان سینه با شیمی درمانی

شیمی درمانی نوعی روش برای درمان سرطان است که از داروها برای متوقف کردن رشد سلول های سرطانی و یا مرگ سلول ها با هدف جلوگیری از تقسیم آنها استفاده می شود. در این روش گاهی بیمار باید دارو مصرف کند و گاهی دارو به صورت تزریق وریدی و یا ماهیچه ای به بدن بیمار وارد می گردد.  اگر دارو به صورت وریدی و یا ماهیچه ای وارد بدان شود از طریق جریان خون به سلول های سرطانی می رسد. هنگامی که شیمی درمانی مستقیماً در مایع مغزی نخاعی، اندام یا حفره بدن مانند شکم تزریق می شود، عمدتاً داروها بر سلول های سرطانی در آن نواحی تأثیر می گذارند که به آن شیمی درمانی موضعی گفته می شود. نحوه انجام شیمی درمانی به شدت تکثیر سلول های سرطانی بستگی دارد.

تا به اینجا تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در مورد سرطان ریه در اختیار شما قرار دهیم. همانطور که متوجه شده اید استعمال دخانیات و یا قرارگیری در معرض فلزات و یا پرتوهای آسیب رسان خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان است.

سوالات پرتکرار در مورد سرطان ریه

در این قسمت تلاش می کنیم به سوالات پرتکرار شما در مورد این سرطان پاسخ دهیم.

آیا امکان بهبود سرطان ریه وجود دارد؟

یکی از سوالاتی که همواره در مورد بیماری سرطان ریه پرسیده می شود در این زمینه است که آیا این بیماری بهبود می یابد یا خیر. پاسخ به این سوال به شدت رشد سلول های سرطانی ریه بستگی دارد. اگر تشخیص سرطان ریه در مراحل اولیه صورت گیرد، به سرعت می توان سلول های سرطانی را مهار کرد و در نتیجه این بیماری بهبود پیدا می کند. گاهی شدت رشد سلول های سرطانی بسیار زیاد است که از روش های درمانی برای بهبود بیماری استفاده نمی شود، بلکه این روش ها به کنترل رشد سلول ها کمک می کنند و بیشتر برای تسکین درد بیمار مناسب هستند.

آیا سرطان ریه کشنده است؟

سرطان ریه یکی از مهمترین سرطان هایی است که می تواند باعث مرگ مردان و زنان در سراسر دنیا شود. بسیاری از افراد دلیل این امر را استعمال دخانیات در میان مردان و زنان می دانند. دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران اعلام کرده است این سرطان دومین عامل مرگ و میر زنان پس از سرطان پستان است و همین امر نشان می دهد شدت این بیماری بسیار زیاد است و می تواند آسیب های زیادی را به سلامتی وارد کند.

چگونه می‌توانم از تومور ریه پیشگیری کرد؟

ساده ترین روش برای جلوگیری از ابتلا به این سرطان عدم استعمال دخانیات است. همچنین، ورزش کردن و پیروی از سبک زندگی سالم می تواند خطر ابتلا به این بیماری را به میزان زیادی کاهش دهد. هر چقدر شما بیشتر ورزش کنید و ظرفیت ریه خود را بالا ببرید، به همان اندازه می توانید جلوی ابتلا به این بیماری را بگیرید.

سرطان ریه خوش خیم چیست؟ 

در همینجا به شما اعلام می کنیم چیزی به نام سرطان خوش خیم و یا بد خیم وجود ندارد و نوع تومور است که می تواند خوش خیم و یا بدخیم باشد. در سرطان های خوش خیم پس از برداشتن توده سرطانی امکان بازگشت و عود مجدد بیماری بسیار پایین است و بیمار به سرعت به روش های درمانی پاسخ می دهد.

نشانه های سرطان ریه بدخیم  عوامل موثر ابتلا به سرطان ریه

همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم سرطان بدخیم نیست و نوع تومور است که می تواند بدخیم باشد. از علائم شایع سرطان می توان به تنگی نفس، گرفتگی صدا، کاهش وزن و وجود خون در خلط اشاره کرد.

شیوع و پیش آگهی سرطان ریه چگونه است ؟

تنگی نفس و گرفتگی صدا که خوب نمی شود از علائمی هستند که نشان می دهند فرد به این بیماری مبتلا شده است.

علائم سرطان ریه در مردان چیست؟

علائمی نظیر درد قفسه سینه، گرفتگی صدا، بی حالی و بی اشتهایی از علائم ابتلا به این نوع سرطان به شمار می روند.

علائم سرطان ریه در زنان چیست؟

علائمی که در بالا به آن اشاره کردیم از مواردی هستند که نشان می دهند فرد مبتلا به سرطان است. البته باید بدانید ممکن است تمامی علائم در یک بیمار بروز پیدا نکنند و وجود یک یا چند علائم کافی است که پزشک از روش های تشخیصی برای تعیین سرطان استفاده نماید. 

تشخیص سرطان ریه با دکتر فرشید اربابی

مطب دکتر فرشید اربابی مجهز به پیشرفته ترین و به روز ترین امکاناتی است که سبب می شود بیماری سرطان به سرعت و با دقت بسیار بالا تشخیص داده شود.

درمان سرطان ریه  با دکتر فرشید اربابی

سرطان ریه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های جهان با تأثیرات جدی بر سلامت انسان‌ها شناخته می‌شود. تشخیص سرطان ریه به‌موقع می‌تواند در بهبود و درمان این بیماری اثر مهمی داشته باشد. برخی از روش‌های تشخیصی مانند ایمیجینگ، بیوپسی و آزمایش‌های خون می‌توانند به تشخیص سرطان ریه بطور دقیق‌تر و سریع‌تر کمک کنند. همچنین، اقدامات پیشگیری مانند کاهش مصرف تنباکو، محافظت در برابر آلودگی هوا و ارتقاء سبک زندگی سالم نیز می‌توانند در کاهش خطر ابتلاء به سرطان ریه تأثیرگذار باشند.

در نهایت، رعایت علائم ناگوار و مراجعه به پزشک در صورت لزوم از جمله اقدامات ضروری در این زمینه به‌شمار می‌آیند. دکتر فرشید اربابی به طور تخصصی به درمان انواع سرطان ها می پردازد و به بیماران کمک می کند بیماری خود را بازیابند.