رادیوتراپی انکولوژی چیست؟

رادیوتراپی انکولوژی روشی ترکیبی از دارو درمانی و پرتودرمانی است که برای درمان سرطان در مراحل مختلف این بیماری به کار برده می شود. اگر بیماری سرطان در مراحل اولیه باشد، رادیوتراپی می تواند برای کاهش اندازه تومور قبل از انجام عمل جراحی و یا از بین بردن سلول های سرطانی موثر باشد. از طرف دیگر، از این روش می توان در مراحل پیشرفته سرطان برای تسکین درد بیماران استفاده کرد. رادیوتراپی انواع مختلفی دارد و به صورت دوره ای بر روی بیمار انجام می شود. 

در رادیوتراپی انکولوژی از امواج پرانرژی به نام یونیزان برای درمان تومورهای سرطانی استفاده می شود. این پرتوها قادر هستند دی ان ای سلول های سرطانی را از بین ببرند و در نتیجه رشد و تقسیم سلول ها با اختلال رو به رو می شود. در بسیاری از مواقع، پزشک از این روش همراه با روش های درمانی دیگر مانند شیمی درمانی و جراحی استفاده می نماید تا به بیماران کمک کند هر چه زودتر سلامتی خود را بازیابند. 

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی

بیماری سرطان یکی از بیماری های بسیار حادی است که می تواند آسیب های زیادی را به سلامتی وارد کند. به همین دلیل، افراد باید برای درمان به پزشکان مراجعه کنند و خود را در روند بیماری و درمان قرار دهند. بهتر است بدانید به شخصی که در زمینه پیشگیری و درمان سرطان فعالیت دارد به آن متخصص رادیوتراپی و انکولوژی می گویند.

تعریف تخصص رادیوتراپی 

اولین چیزی را که در تعریف متخصص رادیوتراپی و انکولوژی به آن می پردازیم تعریف تخصص رادیوتراپی است. تخصص رادیوتراپی شاخه‌ای از علم پزشکی است که برای درمان سرطان ها و بیماری های مشابه به سرطان ها مورد استفاده قرار می گیرد. پرتو درمانی به منظور کنترل و تسکین علائم بیماری و کاهش سایز تومورها انجام می‌شود.

در این تخصص برای درمان سرطان از پرتوهای مختلفی استفاده می شود که از مهمترین آنها می توان به امواج الکترومغناطیسی، پرتوهای پروتونی، پرتوهای نوری و ذرات باردار اشاره کرد. پزشک رادیوتراپیست باید دقیقاً مقدار تشعشع و جایگاه صحیح آن را برای بیمار تعیین کند و اطلاعات لازم را در این زمینه در اختیار بیمار قرار دهد. وظیفه دیگر پزشک رادیوتراپی تهیه برنامه غذایی و فعالیت بدنی مناسبی برای بیماران به منظور کاهش عوارض جانبی درمان است. این پزشکان باید برای پیگیری وضعیت بیمار پس از درمان، برنامه‌های کنترلی مناسبی را به آنها ارائه دهند تا بتوانند از عود مجدد تومور جلوگیری کنند.

تعریف تخصص انکولوژی

در ادامه تعریف متخصص رادیوتراپی و انکولوژی به معرفی تخصص انکولوژی می پردازیم. متخصص انکولوژی یا پزشک انکولوژیست پزشکی است که در تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌های سرطانی تخصص دارد. افرادی که می خواهند انکولوژیست تبدیل شوند می توانند پس از پایان دوره پزشکی عمومی، دوره تخصصی سه ساله در زمینه انکولوژی را طی می‌کنند.

متخصص انکولوژی مسئولیت تشخیص سرطان را دارد و برای این کار از متدهای تشخیصی مختلفی مانند بررسی سابقه پزشکی بیمار، انجام آزمایشات خون و تصویربرداری مانند اسکنر و آندوسکوپی استفاده می‌کند. پس از تشخیص بیماری، متخصص انکولوژی باید نوع سرطان و میزان پیشرفت آن را تعیین کند و درمان مناسب را برای بیمار تجویز نماید. این درمان می تواند شامل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و مصرف داروهایی باشد که برای کاهش سایز تومورها و پیشرفت سرطان استفاده می‌شوند. همچنین، متخصص انکولوژی می‌تواند به بیماران کمک کند برای پیشگیری از سرطان سبک زندگی سالم و آزمایشات مورد نیاز را انجام دهند.

آشنایی با وظایف متخصص انکولوژی

متخصص انکولوژی مسئولیت تشخیص، درمان و پیشگیری از انواع سرطان ها را بر عهده دارد. وظایف این پزشکان به شرح زیر هستند:

• تشخیص بیماری: متخصص انکولوژی باید با استفاده از روش های تشخیصی مختلف از جمله بررسی سابقه پزشکی بیمار، بررسی علائم و نشانه‌ها، انجام آزمایشات خون و تصویربرداری مانند اسکنر و آندوسکوپی بیماری را تشخیص دهد و مرحله اول را به دقت به پایان برساند.
• تعیین نوع سرطان: پس از تشخیص بیماری، متخصص انکولوژی باید نوع سرطان و مراحل آن را تعیین نماید و مشخص کند که تومور سرطانی در چه مرحله ای قرار گرفته است.
• تعیین درمان مناسب: پس از تعیین مرحله سرطان، متخصص انکولوژی باید درمان مناسب را برای بیمار مشخص کند. روش های درمانی متنوعی برای درمان سرطان پیشنهاد می شوند که از مهمترین آنها می توان به جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و داروهایی اشاره کرد که برای کاهش سایز تومور و جلوگیری از پیشرفت سرطان مورد استفاده قرار می گیرند.
• پیشگیری از سرطان: متخصص انکولوژی می‌تواند برای پیشگیری از ابتلا سرطان پیشنهاداتی را در زمینه سبک زندگی سالم و انجام آزمایشات مرتبط به بیماران ارائه کند.
• مراقبت پس از درمان: پس از درمان سرطان، متخصص انکولوژی باید برای پیگیری وضعیت بیمار، برنامه‌های کنترلی مناسبی را ارائه دهد و بیمار باید بدانند که هر چند وقت یکبار دوباره باید به پزشک مراجعه کنند.
• پشتیبانی روحی و اجتماعی: پشتیبانی روحی و اجتماعی یکی از مهمترین وظایف متخصص انکولوژی است. او باید تلاش کند روش هایی را به آنها پیشنهاد دهد که تا با بیماری خود به خوبی کنار بیایند و روش های مدیریتی آن را بیاموزند.

 تفاوت متخصص رادیوتراپی و انکولوژی با متخصص آنکولوژی

متخصص رادیوتراپی، متخصص انکولوژیست و متخصص آنکولوژی هر سه در زمینه بیماری‌های سرطانی تخصص دارند، اما مسئولیت‌ها و وظایف آنها درمانی متفاوت است.

• متخصص آنکولوژی: پزشک آنکولوژیست مسئولیت تشخیص و درمان بیماری‌های سرطانی را بر عهده دارد. این پزشکان با استفاده از متدهای تشخیصی مختلف مانند بررسی سابقه پزشکی بیمار، انجام آزمایشات خون و تصویربرداری مانند اسکنر و آندوسکوپی بیماری را تشخیص می‌دهند و درمان مناسب را برای بیمار تجویز می‌کنند. سپس روش های درمانی مختلفی از جمله جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی برای کاهش سایز تومورها و پیشرفت سرطان مورد استفاده قرار می گیرند.
• متخصص رادیوتراپی: پزشک رادیوتراپیست مسئولیت درمان بیماری‌های سرطانی با استفاده از پرتوهای مختلف را بر عهده دارد. این پزشکان با استفاده پرتوهای مختلفی از جمله پرتوهای الکترومغناطیسی، پرتوهای پروتونی، پرتوهای نوری و ذرات باردار تلاش می کنند غده ها و تومورها را از بین ببرند. پزشک رادیوتراپیست باید مقدار تابش اشعه های درمانی و جایگاه صحیح تومور را برای بیمار تعیین کند و اطلاعات لازم را در این زمینه در اختیار بیمار قرار دهد.

انواع رادیوتراپی انکولوژی

با توجه به این موضوع که تومورهای سرطانی هر یک در بخش های مختلف بدن وجود دارند و دسترسی به آنها یکسان نیست، روش های مختلفی برای رادیوتراپی پیشنهاد می شوند که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

• رادیوتراپی خارجی 

یکی از روش های رایج رادیوتراپی انکولوژی رادیوتراپی خارجی است. در این روش، تورمورهای سرطانی به طور دقیق هدف گذاری می شوند و سپس با استفاده از دستگاه مخصوص امواج به آنها تابانده می شود. 

• ایمپلنت های رادیوتراپی 

روش دیگری که برای انجام رادیوتراپی انکولوژی مورد استفاده قرار می گیرد کارگذاری قطعات کوچک از فلزات رادیو اکتیو در بدن و در نزدیکی توده سرطانی است. این امر باعث می شود سلول های سرطانی زودتر از بین بروند و بیمار می تواند سلامتی خود را بازیابد. البته باید بدانید قطعات فلزی رادیواکتیو به صورت موقت در بدن گذاشته می شوند.

• پرتودرمانی با تزریق یا مصرف دارو 

در روش دیگر رادیوتراپی انکولوژی به بیمار شربت و یا کپسول داده می شود و یا دارو به خونش تزریق می گردد. این مواد به سلول های سرطانی می رسند و از رشد آنها جلوگیری می کنند.

• رادیوتراپی داخلی 

در این روش پرتور به صورت مستقیم و در طی عمل جراحی به تومور تابانده می شود.

• رادیوتراپی درمانی 

به طور کلی، هدف اصلی رادیوتراپی درمان سرطان است. در این روش تلاش می شود سلول هایی که باعث به وجود آمدن تومور در بدن بیمار شده اند به طور کامل از بین بروند و بیمار بتواند سلامتی خود را بازیابد.

• رادیوتراپی نئو کمکی

گاهی رادیوتراپی همراه با روش های دیگر شیمی درمانی و یا جراحی به کار برده می شود تا تومور زودتر از بین برود و سرطان درمان شود.

• رادیوتراپی کمکی 

در بسیاری از مواقع رادیوتراپی انکولوژی برای جلوگیری از عود مجدد سلول های سرطانی بعد از جراحی استفاده می شود. 

• رادیوتراپی تسکینی 

در برخی از موارد، با توجه به شدت گسترش سلول های سرطانی از رادیوتراپی برای کاهش علائم و عوارض ناشی از سرطان استفاده می شود.

تعداد جلسات رادیوتراپی

تعداد جلسات رادیوتراپی بر اساس نوع تومور، محل قرارگیری آن و میزان پیشرفت آن مشخص می شود. بهتر است بدانید هر بیمار روش منحصربه فردی برای درمان دارد و هرگز نمی توان یک قانون کلی را به همه تعمیم داد. به همین دلیل، ابتدا بیمار باید به پزشک مراجعه کند و پس از قطعیت در مورد وجود تومور در بدنش پزشک بر اساس ویژگی های بدن او تعداد جلسات رادیوتراپی را مشخص می کند. به طور معمول رادیوتراپری انکولوژی به مدت 3 تا 5 جلسه در هفته به مدت 6 هفته و یا بیشتر انجام می شود.

خطرات و عوارض پرتو درمانی

عوارض و خطرات پرتو درمانی در هر بیمار متفاوت است. ریزش مو، خستگی مزمن، حالت تهوع و استفراغ و وجود مشکلات پوستی از جمله عوارضی هستند که ممکن است برای بیمار رخ دهد. اما این عوارض کوتاه مدت هستند و پس از پایان جلسات پرتودرمانی از بین می رود. همچنین، پزشک ممکن است داروها و مکمل هایی را تجویز کند که این عوارض را به میزان زیادی کنترل می نماید.

بهترین دکتر پرتو درمانی در تهران

دکتر فرشید اربابی یکی از پزشکان حاذق و باتجربه در زمینه تشخیص انواع سرطان است. ایشان با استفاده از روش ها و متدهای روز دنیا این بیماری را تشخیص می دهند و سپس درمان می نمایند. دکتر اربابی تا به حال توانسته است بیماران زندگی را کمک کند و آنها را به زندگی عادی بازگرداند. اگر می خواهید با دکتر اربابی برای تعیین وقت مشاوره و درمان در تماس باشید، می توانید از طریق شماره هایی که روی سایت قرار دارد اقدام کنید.

سوالات پرتکرار در مورد رادیوتراپی انکولوژی 

در این قسمت تلاش می کنیم به سوالات پرتکرار شما در مورد رادیوتراپی انکولوژی پاسخ دهیم. پس از مطالعه این سوالات می توانید نگاه دقیق تری به این روش درمانی داشته باشد و این مسئله به شما کمک می کند با دید باز وارد پروسه های درمانی شوید.

پرتو درمانی چه زمانی انجام میشود؟

رادیوتراپی انکولوژی یا پرتودرمانی با اهداف مختلف برای بیماران سرطانی مورد استفاده قرار می گیرد. این روش امروزه به عنوان یکی از روش های مفید و موثر برای درمان سرطان شناخته شده است. 

پرتو درمانی چیست و چگونه انجام میشود؟

همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم پرتو درمانی روشی است که باعث می شود دی ان ای سلول های سرطانی از بین برود و همین امر دیگر اجازه نمی دهد سلول های سرطانی رشد کنند. پرتو درمانی انواع مختلفی دارد که با توجه به توده، میزان رشد و محل قرارگیری آن انجام می شود.

چرا پرتو درمانی لازم است؟

همانطور که می دانید بیماری سرطان از جمله بیماری های مزمن برای سلامتی به شمار می روند که می توانند آسیب های زیادی  را به بدن وارد کنند و در پایان منجر به مرگ شوند. یکی از درمان هایی که برای بهبود سرطان پیشنهاد می شود پرتودرمان یا رادیوتراپی انکولوژی است. در این روش درمانی امواج می توانند از رشد و تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری کنند و این مسئله می تواند به بیماران کمک کند سلامتی خود را بازیابند و به زندگی عادی بازگردند. در بسیاری از موارد پرتودرمانی به عنوان درمانی در کنار روش های دیگر به کار برده می شود.

متخصص رادیوتراپی و انکولوژی در کنار یکدیگر کار می کنند تا بتوانند به درمان سرطان کمک نمایند و بیمار را به وضعیت عادی خود برگردانند. بهتر است بدانید این دو پزشک می توانند به بیماران کمک کنند بیماری خود را در روند درمان قرار دهند و همین امر باعث می شود که آنها بتوانند سرطان را کنترل کنند. 

خدمات کلینیک دکتر فرشید اربابی