درک سرطان زبان: علائم، علل و گزینه های درمانی

سرطان زبان  نوع دیگری از بیماری های دهان و سرطان دهان محسوب می شود. سرطان زبان در مواردی نیز زیر مجموعه های سرطان سر و گردن نیز محسوب می گردد. این بیماری به گونه ای است که سطح زبان را در قسمت های مختلف و بیشتر در نواحی پشت زبان یا جلوی زبان درگیر می سازد.  تشخیص سرطان زبان  اغلب با دیدن  توده خونی روی زبان، سفید شدن سطح زبان ، لکه هایی روی زبان، برآمدگی روی زبان، توده های برجسته روی زبان و دیگر نشانه های مشکوک روی سطح زبان و اطراف زبان اتفاق می افتد که معمولا  به ندرت از بین بروند.

ساختار زبان

زبان عضوی عضلانی در داخل دهان می باشد که کمک زیادی در تکلم ، بلع و حس چشایی می کند بنابراین عضو مهم محسوب می شود.برخی زبان را قویترین عضله در بدن انسان می دانند .نوع پوشش خاصی که در سطح زبان وجود دارد  باعث  درک طعم های مختلف شده و  جوانه های چشایی در سطح زبان پراکنده گردیده است. این جوانه های چشایی در داخل پرزهای چشایی قرار گرفته اند. دو قسمت قدامی و خلفی مربوط به ساختار زبان می شود. دو سوم سطح زبان در قسمت قدام و یک سوم آن در قسمت خلف قرار گرفته است.

بیماری زبان

سطح زبان در قسمت دو سوم قدامی زبان، دارای پاپیلاهای نخی شکل یا فیلی فرم می باشد. پرزهای قارچی شکل یا فونجی فرم در بین این پرزهای نخی شکل دانه های قرمز رنگی وجود دارد.در برخی بیماری ها ممکن است پاپیلاهای نخی شکل سطح زبان از بین برود و سطح زبان آتروفیک و قرمز رنگ شود.از این دسته بیماری ها میتوان به انواع آنمی ( کم خونی ) مثل آنمی فقر آهن و آنمی مگالوبلاستیک ،عفونت های قارچی، لیکن پلان آتروفیک، سفلیس مرحله سوم اشاره داشت که باعث بیماری زبان شوند. ناحیه ای وی شکل در حد فاصل دو سوم قدامی و یک سوم خلفی زبان قرار دارد که پاپیلاهای جامی شکل در این ناحیه در دو طرف خط وسط قرار می گیرند. ممکن است این پاپیلاها در سایزهای بزرگ مشاهده شود و منجر به نگرانی فرد و گرایش فکری او به سمت مریضی و بیماری زبان رود. در کناره زبان پاپیلاهای برگی شکل در دو طرف ناحیه وی شکل قرار گرفته اند که به صورت برجستگی های عمودی مشاهده می شود و چنانچه با التهاب و سوزش همراه باشد موجب نگرانی فرد خواهد شد.

لوکوپلاکیا:  در این مدل از بیماری سلول‌های زبان بیش از اندازه رشد می نمایند. شد بیش از اندازه در سلول ‌ها باعث شده تا به تشکیل لک‌ ها یا دلمه ‌های سفید داخل دهان و روی زبان مشاهده شود.

برفک دهان: این بیماری که کاندیدیاز هم شناخته می شود که نمونه ای از عفونت مخمر محسوب می شود که داخل دهان ایجاد می شود. لکه‌های سفیدی در برفک دهان به وجود می آید  که از نظر بافت مانند پنیر بوده و سطح دهان و زبان را پوشش می دهد. کودکان و افراد مسن اغلب درگیر برفک دهان می شوند همچنین افرادی که  سیستم ایمنی بدن آن ها ضعیف است، با این مشکل مواجه می شوند.

علائم سرطان زبان چیست ؟

• زخم و عفونت بر روی سطح زبان به وجود می آید. شایان ذکر است که  زخم زبان در صورتی که بیش از ۳ هفته باقی بماند ، نیازمند بررسی خواهد بود.
• فرد مبتلا احساس سوزش زبان در زمان مزه کردن مواد ترش خواهد داشت .
• از دیگر علائم این بیماری می تواند  قرمزی بر روی زبان و برجستگی هایی بر روی زبان باشد. چنانچه روی زبان زخمی بیش از دو هفته باقی بماند می بایست به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید.
• در آستر دهان یا زبان لکه های قرمز یا قرمز و سفیدی که ظاهر شوند
• زخم هایی که التیام نیابد
• هنگام بلعیدن احساس گلو درد یا درد داشته باشید
• احساسی که گویی چیزی در گلو است
• زبان دردناک
• صدای گرفته
• سختی در حرکت فک و یا زبان
• درد گردن و یا گوش
• دندان های سست
• تورم که بیش از سه هفته باقی می ماند
• تورم در دهان
• ضخیم شدن آستر دهان
• دندان مصنوعی که دیگر مناسب نیست

علایم این سرطان مانند سرطان های دیگر دهان بوده و امکان دارد  در مراحل اولیه بیماری قابل تشخیص  نباشد. ضمن اینکه این موضوع برای افرادی که مبتلا به این سرطان یا نوع دیگری از سرطان دهان باشند نیز رخ می دهد. معمولا اکثر  نشانه های اولیه سرطان زبان به آسانی قابل تشخیص نمی باشند, بنابراین افراد می توانند وقتی که سرطان در ابتدا گسترش می یابد, علایم یا نشانه هایی را مشاهده نمایند. افرادی که در معرض خطر ابتلا به این سرطان می باشند, همچون  افرادی که  بیش از حد سیگار می کشند و یا الکل می نوشند، می بایست هوشیار عمل کنند. آن ها همچنین می بایست ملاقات های منظم با پزشک یا دندانپزشک را برنامه ریزی نمایند تا دهان خود را معاینه کنند  و هر مشکلی را شناسایی نمایند.

مراحل سرطان زبان

پزشکان اغلب با توجه به  دامنه گسترش یا متاستاز آن ، در سایر نقاط بدن سرطان را به مراحل مختلفی دسته بندی می کنند. در سیستم طبقه بندی از حروف و اعداد استفاده می گردد. حرف T نشان دهنده تومور بوده و حرف N به غدد لنفاوی گردن اشاره می کند . به طور معمول  درجه بندی این حروف به ترتیب با استفاده از اعداد 0 ، 1 ، 3 و 4 صورت می گیرد. فرد مبتلا به تومور T1 دارای پایین ترین درجه تومور خواهد بود در صورتی که  افراد مبتلا به تومور T4 به بالاترین درجه تومور مبتلا می باشند. طبقه بندی N0 نیز حاکی از آن بوده که سرطان زبان در هیچ یک از غدد لنفاوی گردن گسترش نداشته است.

 این توده ها که به میزان قابل توجهی در غدد لنفاوی گسترش پیدا کرده اند ، با طبقه بندی N3 نمایش داده شده و همچنین درجه بندی سرطان های زبان به روش ها درجه کم، درجه متوسط و درجه بالا انجام می گیرد. با توجه به  درجه بندی انجام شده  سرطان هر اندازه که  تهاجمی باشد نشان می دهد که  با چه سرعتی در حال رشد بوده و احتمال گسترش آن ، به سایر نقاط بدن تا چه اندازه  خواهد بود.

خدمات کلینیک دکتر فرشید اربابی