سلول هایی که رشد غیر قابل کنترل دارند و به بافت های اطراف خود حمله می کنند که موجب آسیب به آنها می شوند، سرطان گفته می شود. سرطان انواع گوناگونی داشته که ممکن است بسیار خطرناک یا قابل درمان باشد. سرطان دهان یکی از سرطان های خطرناک است، که شامل قسمت های لب، گونه ها، سینوس ها، حنجره یا گلو، کف دهان و زبان می باشد. تا زمانی تشخیص و درمان سرطان دهان صورت نگیرد، برای بیمار بسیار خطرناک می باشد. برای تشخیص سرطان دهان باید به نشانه ها و علائم های سرطان دهان توجه داشت، که در ادامه با انها اشنا خواهیم شد.
نشانه ها و علائم سرطان دهان
سرطان دهان که یکی از خطرناک ترین نوع سرطان است، در هر بیماری علائم مختلف و زیادی دارد. رایج ترین نشانه و علائم سرطان دهان در مبتلایان عبارت است از :
- مناطق فرسوده در لب، لثه و مناطق دیگر داخل دهان دچار تورم ، لکه های خشن، کراس و توده می شوند.
- در قسمت های صورت، گردن و دهان زخم ها پایدار می ماند و به راحتی دچار خونریزی می شوند به طوری که تا هفته ها از بین نمی روند.
- در قسمت صورت، دهان و گردن هیچ گونه دردی احساس نمی شود.
- طاقچه های سفید، قرمز و یا ضخیم در دهان گسترش پیدا می کنند.
- صحبت کردن یا هرگونه حرکت دادن فک و زبان بسیار دشوار می شود.
- بیمار احساس میکند چیزی در ناحیه پشت گلو وجود دارد که موجب درد می شود.
- خارش و درد در گلو احساس می شود و همینطور صدا تغییر می کند.
- دهان دچار خونریزی ناگهانی می شود.
- بی حرکتی غیرقابل توصیف
- سختی جویدن یا بلعیدن بسیار دشوار می شود.
- وزن بیمار به طور قابل توجه ای کاهش می یابد.
- بیمار دچار درد در قسمت گوش می شود.
انواع سرطان دهان
طبقه بندی سرطان ها معمولاً بر اساس نوع سلولی که مبتلایان دارند، می باشد. به همین دلیل پنج نوع سرطان دهان وجود دارد که در ادامه با انها اشنا می شویم و عبارت است از:
- کارسینوم که یک سلول سنگ فرشی است و شایع ترین نوع سرطان دهان می باشد. به طوری که 90 درصد از افرادی که به سرطان دهان مبتلا شدند از نوع کرسینوم بوده است. معمولا در بیشتر نقاط بدن و همچنین روی پوست و داخل دهان به وجود می آیند.
- ادنوکارسینوم که در داخل غدد باقی تشکیل می شود.
- سارکوم نیز یکی دیگر از انواع سرطان است که به دلیل رشد سلول ها در استخوان و غضروف ها خود را نشان می دهد.
- ملانوم نوعی سرطان دهان است که از رشد ملانوسیت ها یا همان سلول های رنگدانه پوست، اغاز می شود و به صورت توده ی تیره و خالدار هست که دچار خونریزی می شوند.
- لنفوم در اکثر موارد به علت رشد سلول ها در غدد لنفاوی خود را بروز می دهند اما گاهی در دهان نیز مشاهده می شود.
چه کسانی بیشتر در معرض مبتلا به سرطان دهان هستند؟
- سیگار کشیدن: افرادی که سیگار مصرف می کنند نسبت به دیگران بیشتر در معرض مبتلا شدن به سرطان دهان هستند. افراد مصرف کننده از هر نوع فراورده دودی مانند تنباکو، از طریق جویدن یا تنفس احتمال مبتلا شدن به سرطان دهان ( که شامل لب، گونه و حتی لثه است) تا پنجاه برابر بیشتر می کند.
- مصرف الکل: افرادی که بیش از اندازه مشروبات الکلی مصرف می کنند، شش برابر بیشتر از دیگران در معرض مبتلا شدن به سرطان دهان هستنند. قابل توجه است که بدانید بیش از 25 درصد از افرادی که به سرطان دهان مبتلا شدند به دلیل مصرف مشروبات الکلی به صورت تفریحی بوده اند.
- سابقه خانوادگی سرطان: ممکن است فرد از سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلی پرهیز کند، اما به دلیل سابقه خانوادگی دچار سرطان دهان شود.
- در معرض آفتاب: بیش از اندازه قرار گرفتن در معرض آفتاب بسیار خطرناک بوده و احتمال مبتلا شدن به سرطان دهان را افزایش می دهد به خصوص در جوانان. اشعه ماوراء بنفش خورشید می تواند دلیل به وجود آمدن آن باشد.
-
- ویروس پاپیلومای انسان: در زمان آمیزش جنسی به دلیل لمس شدن پوست افراد توسط یکدیگر این ویروس انتقال داده می شود. به طور تقریبی کسانی که لحاظ جنسی فعال هستند امکان دارد دچار HPV شوند.
- سن: برای رشد سرطان دهان به چندین سال نیاز است به همین دلیل بیشتر افراد مبتلا به سرطان دهان دارای 50 سال به بالا هستند. اما در مردان جوان نیز امکان مبتلا به سرطان های مرتبط به HPV وجود دارد.
- جنسیت : احتمال مبتلا شدن به سرطان دهان در مردان دو برابر بیشتر از زنان می باشد. این احتمال ممکن است به دلیل سیگار کشیدن بیشتر مردان نسبت به زنان باشد.
- رژیم غذایی: بر اساس آزمایشات مختلفی که انجام شده اند، متخصصان بین سرطان دهان و عدم مصرف سبزیجات و میوه ها ارتباطی پیدا کرده اند.
مقدار عمر مبتلایان به سرطان دهان چقد است؟
60 درصد از افرادی که به سرطان دهان مبتلا می شوند پنج سال یا بیشتر زنده هستند. بستگی به زمان تشخیص سرطان دهان دارد و هر چه تشخیص سرطان دهان زود انجام شود، بیمار عمر بیشتر خواهد داشت.
پرتودرمانی
روش پرتو درمانی همانقدر که کارآمد است می تواند به بدن آسیب بزند و اثرات منفی به جای بگذارد. عوارض جانبی پرتو درمانی و اشعه آن عبارت است از:
گلودرد یا دهان
- خشک شدن دهان به دلیل از بین رفتن غده بزاق دهان
- پوسیدگی دندان
- تهوع و استفراغ
- گلودرد یا خونریزی لثه‌ها
- عفونت‌های پوستی و دهان
- درد فک
- خستگی
- تغییر کردن توان تشخیص دادن مزه و بو
- تغییرات در پوست شما، از جمله خشکی و سوزش
شیمی‌درمانی
شیمی درمانی برای درمان سلول های سرطانی بسیار کارآمد است، اما ممکن است به رشد برخی سلول ها مانند سلول های غیر سرطانی آسیب بزند و سمی باشد که عوارض هایی به دنبال خواهد داشت مانند:
- ریزش مو
- دهان و لثه دردناک
- خونریزی در دهان
- کم‌خونی شدید
خدمات کلینیک دکتر فرشید اربابی
