سرطان دهان یکی از شایع‌ترین سرطان‌های اکتسابی در جهان به‌حساب می‌آید که به سبک زندگی افراد بستگی زیادی دارد. سرطان درواقع رشد غیرطبیعی و بیش‌ازحد سلول‌ها است که می‌تواند در هر قسمتی از بدن تولید شود. سرطان دهان (oral cancer) یکی از بیماری‌هایی است که در افراد مختلف دیده می‌شود. با توجه به این‌که سن سرطان دهان و دیگر سرطان‌ها نسبت به گذشته پایین‌تر آمده است، ما قصد داریم در این مقاله روش‌های پیشگیری و درمانی را در مورد این بیماری برای شما شرح خواهیم داد. برای درمان سرطان دهان این نوع سرطان باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید و از روش‌های که برای شما در نظر گرفتن باید برای درمان استفاده کنید.
سرطان لثه چیست؟
سرطان لثه نوعی از سرطان سر و گردن محسوب خواهد شد. که سلول‌های لثه پایینی و بالایی بیش‌ازاندازه این تقسیمات سلولی انجام‌شده است که با این ضایع توموری ایجاد خواهد شد.
سرطان لثه نوعی از سرطان سر و گردن به‌حساب می‌آید؛ و درزمانی شروع خواهد شد؛ که رشد سلول‌های لثه‌های بالایی یا پایینی از کنترل خارج‌شده باشد؛ و ضایعه تومور مانندی تشکیل‌شده باشد. منشأ این بیماری شامل استخوان، غدد بزاقی و غدد لنفاوی خواهد بود. این بیماری می‌تواند روی عملکرد قسمت‌های گوناگون حفره‌ی دهانی شامل لب‌ها، دندان‌ها، دوسوم جلویی بافت زبان، قسمت‌هایی از دهان که در زیر زبان قرارگرفته‌اند؛ و سقف دهان که در این قسمت‌ها اثر خواهد گذاشت.
منشأ سرطان لثه چیست؟
تقسیمات بیش‌ازاندازه سلول‌ها باعث ایجاد ضایعه تومور مثل بر روی لثه‌ها ایجاد خواهد شد. سرطان لثه می‌تواند برای خود دهان باشد یا منشأ دیگری وجود داشته باشد و به‌صورت تومور در لثه ظاهر شود. سرطان لثه مشابه دیگر سرطان‌ها است و علت مشخصی نخواهد داشت ولی یک سری عوامل خطر در بروز آن نقش زیادی دارند که مهم‌ترین عامل، کشیدن سیگار است. سرطان لثه نشانه‌های مختلفی وجود دارد که این نشانه‌ها شامل ضخیم شدن پوست ناحیه، غده‌ای شدن پوست یا ایجاد زخم‌های مزمن را تشکیل می‌دهد.
پلاک‌های قرمز و سفیدی که باهم ترکیب‌شده‌اند اریتروپلاکیا نامیده می‌شوند که نشان‌دهنده‌ی رشد غیرطبیعی سلول‌ها خواهد بود و علائم برای سرطانی شدن را خواهد داشت. اگر پلاک‌های قرمز و سفید برای مدت‌زمانی بیش از دو هفته دردهان باقی بماند باید حتماً به دندان‌پزشک برای درمان سرطان دهان مراجعه کنید.
در مراحل اولیه سرطان معمولاً دردی حس نخواهد شد. پلاک‌هایی که به رنگ قرمز روشن دیده می‌شوند اریتروپلاکیا نامیده می‌شوند که معمولاً سرطانی هستند. در 75 الی 90 درصد موارد اریتروپلاکیا سرطانی خواهد بود؛ بنابراین لکه‌های رنگی داخل دهان خود را هیچ‌گاه نادیده نگیرید. دندان‌پزشک شما باید از این لکه‌ها نمونه‌برداری کرده و به آزمایشگاه ارسال کند.
خراش‌های ناشی از دندان‌های تیز، دندان‌شکسته یا مصرف تنباکو سبب ایجاد لوکوپلاکیا می‌شود. وجود پلاک‌ها نشان خواهد داد که بافت دچار تغییراتی شده است و قابلیت بدخیم شدن را نیز دارد. این پلاک‌ها پس از گذشت مدتی به زخم تبدیل خواهند شد.
این زخم‌ها در بسیاری از موارد بهبود نخواهد یافت که در این صورت این زخم‌های ایجادشده مشکوک هستند و حتماً باید توسط متخصص بیماری‌های دهان موردبررسی قرار بگیرد.
علامت دیگر سرطان لثه وجود توده‌های غیرمعمول در قسمت‌هایی از سر یا گردن خواهد بود. سرطان لثه ششمین سرطان رایج در خانم‌ها و چهارمین سرطان رایج در آقایان تشکیل می‌دهد. با توجه به این‌که علائم اولیه هشداردهنده بیماری قابل‌مشاهده هستند، درنتیجه تشخیص آن به‌آسانی انجام خواهد شد.
تشخیص سرطان دهان
دندان‌پزشک شما یک معاینه غربالگری سرطان دهان را انجام خواهد داد. دندان‌پزشک شما هرگونه توده یا تغییرات بافت نامنظم در گردن، سر، صورت و حفره دهان احساس کند و آن‌ها را موردبررسی قرار خواهد داد. هنگام بررسی دهان، دندان‌پزشک به دنبال زخم‌ها یا بافت‌های رنگی و همچنین بررسی علائم و نشانه‌های ذکرشده در بالا خواهد پرداخت.
برای تشخیص سرطان دهان دقیق نواحی مشکوک انجام نمونه‌برداری لازم است. انواع روش‌های گوناگونی بیوپسی وجود خواهد داشت و پزشک مشخص خواهد کرد کدام روش بهترین خواهد بود. بسیاری از پزشکان از بیوپسی های برسی استفاده نمی‌کنند؛ زیرا درحالی‌که بسیار این کار آسان خواهد بود، اما همچنان به بیوپسی اکسترنال نیاز دارند تا نتایج دقیق بیوپسی را به دست آورند. همچنین انواع گوناگونی از بیوپسی های اکسترنال وجود دارد که بر اساس آن، بخشی از قسمت موردنظر جهت تعیین ماهیت آن برداشته خواهد شد. از لیزر بافت نرم نیز برای انجام بیوپسی نیز استفاده می‌شود.
علائم سرطان لثه
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، بنابراین درصورتی‌که یکی از علائم زیر را داشتید حتماً به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید، این علائم عبارت‌اند از:
1-تورم قسمتی از لب، کام، لثه و داخل حفره دهان و ایجاد توده دردهان
2-پوسته‌پوسته شدن و تغییر بافت بخشی از حفره دهان، لثه، زبان و لب
3-ایجاد لکه و خال‌های سفید و قرمز در هر ناحیه از حفره دهان
4-خونریزی‌های بی‌دلیل از دهان
5-بی‌حسی موضعی دردهان یا گردن یا در این نواحی
6-ایجاد زخم در ناحیه دهان، صورت، گردن و لب و عدم بهبود تا دو هفته
7-احساس مسدود شدن حلق و مری
8-مشکل در بلع غذا و صحبت کردن
9-خشن شدن صدا و به‌طورکلی تغییر صدا
10-تغییر شکل فک
11-نامنظم شدن ناگهانی دندان‌ها
12-کاهش شدید وزن
انواع درمان سرطان لثه چیست؟
اولین درمان: جراحی
رایج‌ترین روش درمانی برای سرطان لثه جراحی خواهد بود. در این جراحی، تومور از دهان خارج خواهند شد. در موارد پیشرفته‌تر معمولاً جراحی غدد لنفاوی از ناحیه‌ی گردن شکل می‌گیرد و گاهی در کنار جراحی از پرتودرمانی نیز استفاده خواهد شد. که بعد جراحی و دوره‌های درمانی بیماری از بین خواهد رفت.
دومین درمان: پرتو درمانی
پرتو درمانی تنها بر روی سلول‌های سرطانی ناحیه‌ی موردنظر تأثیر خواهد گذاشت. اگر توده به وجود آمده کوچک شکل‌گرفته باشد یا فرد نتواند این جراحی را انجام دهد، معمولاً پرتو درمانی انجام خواهد گرفت. اگر توده به وجود آمده بزرگ باشد، اول پرتو درمانی انجام خواهد شد تا توده که تشکیل شده بود را کوچک کنند و بعد از عمل جراحی استفاده می‌شود. پرتو درمانی به دو صورت داخلی و خارجی انجام خواهد شد.
سومین درمان: شیمی درمانی
در این روش دارو به جریان خون وارد خواهد شد و سپس به سرتاسر بدن وارد ورود پیدا خواهد کرد. شیمی درمانی معمولاً به روش تزریقی انجام خواهد شد. که بعد دوره‌های درمانی که به روش شیمی درمانی شکل می‌گیرد درمان خواهد شد و مشکل به وجود آمده برطرف می‌شود.
خدمات کلینیک دکتر فرشید اربابی
