علل و علائم سرطان دهان چگونه می توان از آن جلوگیری کرد؟

سرطان دهان به‌صورت توده یا زخم در دهان ظاهر خواهد شد. سالانه افراد بسیار زیادی در دنیا به سرطان دهان مبتلا می‌شوند. سرطان دهان به‌عنوان یک بیماری شایع شناخته‌شده است و در رتبه ششمین نوع از سرطان‌ها قرارگرفته است. به‌طورکلی بیماری سرطان، نوعی رشد خارج از برنامه‌ریزی و غیرقابل‌کنترل یک بافت سلولی را ایجاد خواهد کرد. بیماری سرطان دهانی قسمت‌های گوناگونی از صورت که در سرطان دهانی درگیر هستند که شامل: دندان‌ها، دو سوم زبان، بافت خطوط لب، ناحیه زیر زبان، سقف دهان و قسمت‌های حفره‌های دهانی هستند.

علل و علائم سرطان دهان

سرطان دهان به دسته‌ای از بیماری‌های سرطانی که در ناحیه سر و گردن به وجود آمده گفته می‌شود که منحصراً دو ناحیه فضای دهانی و اوروفارنکس را مورد هدف قرار خواهد داد. نکته‌ای که در رابطه با ‌این بیماری بسیار پر اهمیت است، تشخیص سرطان دهان به‌موقع و زودهنگام‌ این سرطان نقش مهمی ‌در میزان امید به درمان سرطان دهان آن را زیاد خواهد کرد.

سرطان دهان می‌تواند بر هر یک از بخش‌های حفره دهانی، لب‌ها، بافت تشکیل‌دهنده خطوط لب‌ها، دندان‌ها، جلوی دوسوم زبان، لثه‌ها، منطقه دهان زیر زبان و سقف دهان یا همان کام را شامل شود. سرطان‌های دهانی انواع گوناگونی دارند، اما بررسی‌های میکروسکوپی نشان خواهد داد که در اکثر مواقع، سر منشا سلول‌های سرطانی بافت سنگفرشی سطح دهان را تشکیل داده است.

اشکال مختلف سرطان دهان

سرطان دهان به‌صورت های مختلفی ممکن است در بدن افراد پدیدار شود و از اشکال مختلف سرطان دهان می‌توان به‌صورت زیر اشاره داشت:

1-لب

2-زبان

3-پوشش داخلی گونه

4-لثه‌ها

5-کف دهان

6-کام و نرم‌کام

7-سقف دهان

دندان‌پزشک متوجه علائم سرطان دهان شما خواهد شد. با دریافت معاینات دندان می‌تواند شما را از سلامت دهانتان مطمئن کند. تا دچار مشکل نشوید یا اینکه بتوانید زود تشخیص دهید این سرطان را و به دنبال درمان آن باشید.

علائم سرطان دهان

سرطان دهان به‌صورت توده یا زخم دهان ظاهر خواهد شد که از بین نمی‌رود. سالانه حدود 50000 نفر در ایالات‌متحده به سرطان دهان مبتلا می‌شوند که 70 درصد آن‌ها مردها تشکیل می‌دهند. همان‌طور اگر سرطان دهان به‌موقع تشخیص داده نشود و اقدام به درمان سرطان دهان نکنید، می‌تواند تهدیدکننده زندگی شما باشد. علائم و نشانه‌های سرطان دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1-زخم لب یا دهان که خوب نمی‌شود

2-یک لکه سفید یا قرمز در داخل دهان

3-لق شدن دندان‌ها

4-رشد توده در داخل دهان

5-درد دهان

6-گوش‌درد

7-بلع دشوار یا دردناک

8-خونریزی غیرقابل توضیح در دهان

9-بی‌حسی غیر قابل توضیح، از دست دادن احساس، یا درد و حساسیت در هر ناحیه از صورت، دهان یا گردن

10-زخم‌های مداوم روی صورت، گردن یا دهان که به‌راحتی خونریزی می‌کنند و در طول 2 هفته بهبود پیدا نکرد.

11-درد یا احساس اینکه چیزی در پشت گلو گیر کرده است

12-مشکل در جویدن یا بلعیدن، صحبت کردن، یا حرکت دادن فک یا زبان

13-گرفتگی صدا، گلودرد مزمن یا تغییر در صدا

14-تورم یا درد در فک شما. اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، ممکن است قرار دادن آن‌ها ناراحت‌کننده یا سخت باشد.

15-تغییر در نحوه قرار گرفتن دندان‌ها یا پروتزهای شما روی‌هم

16-کاهش وزن چشمگیر

اگر متوجه هر یک از این تغییرات که در بلا گفته‌شده باشید، بلافاصله با دندان‌پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود تماس گرفته و مشکل به وجود آمده را بازگو کنید.

روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان دهان

 پیشگیری از سرطان دهان و تشخیص سرطان  دهان به موقع، از مؤثرترین راه‌های مقابله با این بیماری خواهد بود. شما برای پیشگیری از این نوع سرطان یا اطمینان از عدم بازگشت آن پس از درمان کامل، می‌توانید کارهای زیادی را انجام دهید: می‌توانید خطر ابتلا به سرطان دهان را کاهش دهید. در ادامه روش‌هایی برای جلوگیری از علائم سرطان دهان را برای شما عزیزان شرح خواهیم داد:

1-کم کردن مصرف تنباکو

2-ترک سیگار

3-مراجعه دوره‌ای به دندان‌پزشک

4-استفاده از کرم ضد آفتاب

سیگار را ترک کرده و دخانیات مصرف نکنید. مدت مصرف سیگار و محصولات تنباکو مهم نیست، شما می‌توانید همین‌الان با ترک آن خطر ابتلا به این سرطان و سایر خطرات آن را کاهش دهید.

بیش‌ازحد الکل مصرف نکنید.

کمتر در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید. چون وقتی به‌طور مکرر در معرض نور خورشید قرارگرفته باشید، احتمال ابتلا به سرطان لب، به‌خصوص لب پایین در شما افزایش خواهد یافت. هنگام قرار گرفتن در نور مستقیم خورشید، حتماً از یک کرم ضد آفتاب خوب استفاده کنید و روی لب‌های خود هم یک کرم مناسب لب بزنید.

از یک رژیم غذایی غنی (غنی‌شده با ویتامین‌های A، C و E) و متعادل که حاوی مقادیر زیادی میوه و سبزیجات تشکیل‌شده است و از شما در برابر ابتلا به سرطان دهان محافظت خواهد کرد، استفاده کنید. توصیه می‌کنیم به‌طور منظم روغن‌زیتون و ماهی را در رژیم غذایی خود داشته باشید.

 یکی دیگر از نکات مهمی که باید آن را رعایت کرد این است که اگر در دهان خود تغییرات غیرطبیعی مشاهده کردید و در عرض دو هفته بهبود پیدا نکرد، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. فراموش نکنید که غربالگری سرطان دهان باید هر شش ماه یک‌بار انجام شود.

روش‌های اصلی درمان سرطان دهان

 این بیماری مانند بسیاری از سرطان‌های دیگر قابل‌درمان خواهد بود. برای درمان سرطان دهان سه گزینه اصلی وجود دارد:

1-عمل جراحی:

در جراحی، پزشکان کل توده سرطانی و یا همان تومور را همراه با بخش کوچکی از بافت یا سلول‌های طبیعی اطراف آن را بر خواهند داشت تا از برداشتن بافت سرطانی مطمئن شوند. هدف از جراحی برداشتن تمام بافت‏های آسیب‌دیده و همچنین کاهش آسیب به سایر بخش‌های دهان خواهد بود.

2-رادیوتراپی:

در رادیوتراپی از اشعه ایکس با سطح تابش بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده خواهد شد. در سرطان دهان معمولاً از این روش برای جلوگیری از به وجود آمدن مجدد سرطان بعد از جراحی استفاده خواهد شد. به‌طورکلی، این درمان با توجه به نوع سرطان و میزان گسترش آن، هر روز  به مدت طول شش هفته زمان خواهد برد.

3-شیمی‌درمانی:

در شیمی‌درمانی از داروهای قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده خواهد شد. این داروها DNA سلول‌های سرطانی را تخریب کرده و توانایی تکثیر آن‌ها را مختل خواهد کرد. در مواقعی که سرطان پیشرفت کرده باشد یا خطر بازگشت سرطان زیاد وجود داشته باشد، از شیمی‌درمانی همراه با رادیوتراپی استفاده می‌کنند تا بتوانند این بیماری را درمان کنند.

خدمات کلینیک دکتر فرشید اربابی