بیماری سرطان در انواع مختلفی وجود دارد، سرطان سر و گردن هم نوعی از این بیماری محسوب می شود که قسمت های مشخصی از این دو ناحیه بدن انسان را تحت تاثیر قرار می گیرد. معمولا سرطان سر و گردن به معنای سرطان هایی می باشد که دهان، گلو و بینی را تحت تاثیر خود قرار می دهد. سرطان هایی که در این ناحیه شکل می گیرند، معمولا سرطان رشد و توسعه از سلول هایی که بخش خارجی و مرطوب درون سر و گردن را پوشش می دهند، آغاز می شود که غدد بزاق در گلو و دهان از آن جمله به شمار می رود. اگر چه معمولا ظهور نشانه های سرطان در این بخش ها از کنترل فرد خارج می باشند، ولی برخی رفتارها می توانند نقش چشمگیری در تشخیص سرطان سر و گردن داشته باشند.
دو عامل کلیدی در شکل گیری انواع مختلف سرطان مصرف بلند مدت از الکل و تنباکو می باشد که در قسمت سر و گردن پدیدار می شوند . کارشناسان اغلب معتقد هستند که از هر چهار مورد سرطان، سه مورد به واسطه این دو ماده رخ می دهد. با این وجود، سر و گردن قسمت های بسیار پیچیده ای از بدن هستند و سرطان می تواند به واسطه دلایل مختلفی رخ دهد.
سرطان گردن چیست؟
رشد سلول‌های ناحیه گردن همچون سلول‌های حنجره، غدد لنفاوی، ماهیچه‌ها و اعصاب ناحیه گردن سرطان گردن محسوب می شود . بسیاری سرطان گردن را به سرطان سر و گردن معرفی می کنند ولی سلول‌های سینوسی، بینی و دهان در ناحیه سر قرار دارد که به سرطان سر مربوط می شوند.
انواع و علائم سرطان گردن
گلو و سرطان حنجره در انواع سرطان گردن می باشند که گلو (Pharynx) یا حلق یک لوله توخالی به طول حدود 5 اینچ می باشد که از پشت بینی شروع می شود و انتهای آن به مری می رسد. نازوفارنکس ، اوروفارنکس و هیپوفارنکس سه قسمت حلق را تشکیل می دهند . تشخیص به موقع در درمان سرطان سر و گردن نقش به سزایی خواهد داشت. وقتی افراد به سرطان گردن از نوع حلقی مبتلا شوند ، سلول‌های سرطانی در یکی از سه بخش حلق رشد خواهند کرد. گوش درد و صدای مداومی در گوش، سختی در صحبت کردن، درد مداوم گردن و گلو ، بروز مشکلات شنوایی و دشواری در تنفس از جمله موارد یست که بیمار تجربه خواهد کرد.
حنجره (Larynx)
حنجره گذرگاهی کوتاه بوده که به وسیله یک غضروف دقیقاً زیر حلق در گردن ایجاد شده می باشد. حنجره از تارهای صوتی و یک تکه بافت کوچک به نام اپی‌گلوت تشکیل شده است. اپی‌گلوت با حرکات خود حنجره را پوشش می دهد که از ورود غذا به مجرای هوا جلوگیری به عمل می آورد. سرطان حنجره به عنوان نوعی سرطان گردن شناخته می شود که با علائمی همچون بلعیدن دردناک، گوش درد و تغییر کردن صدای بیمار همراه می باشد.
علل اصلی بروز سرطان گردن
مصرف الکل و تنباکو
الکل و تنباکو دو ماده مهم و موثر در ایجاد بیماری بوده که مصرف آن‌ها احتمال ابتلا به سرطان گردن را افزایش می دهد. زیاده روی افراد در مصرف این دو ماده خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش می دهد. ضمن اینکه افرادی که هر دو ماده الکل و تنباکو را مصرف می‌کنند، نسبت به آن‌هایی که الکل یا تنباکو را مصرف می‌کنند، در خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان گردن قرار دارند. تحقیقات صورت گرفته در زمینه تشخیص سرطان سر و گردن حاکی از آن بوده که رشد بدخیم سلول‌ها اغلب در اثر مصرف زیاد الکل و تنباکو رخ می دهد.
سابقه خانوادگی
سابقه خانوادگی مهم ترین دلیل ابتلا به سرطان سر و گردن است. افرادی که در خانواده خود، افرادی مبتلا به سرطان گردن دارند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع از سرطان قرار دارند.
اختلالات ژنتیکی
کم‌خونی فانکونی در اختلالات ژنتیکی به دلیل اختلالات ژنتیکی در افراد رخ می دهد. این اختلالات احتمال شکل گیری ضایعات پیش سرطانی و سرطانی را افزایش خواهند داد.
سرطان سر و گردن چه علائمی دارد؟
ایجاد سرطان در ناحیه سر و گردن می تواند به شکل چشمگیری در التهاب موثر باشد. در صورتی که مشکل جدی در حال گسترش باشد، بیمار ممکن است تورم در آرواره یا در قسمت زیر چانه را تجربه نماید. از جمله ی این علائم عبارت اند از :
توده های گردنی
- تغییر صدا
- غده دهانی
- بالا آوردن خون
- تغییرات پوستی
- گوش درد مداوم
- گلو درد
- درد دهان
- دشواری در صحبت کردن
- درد سینوس
- درد یا بی حسی ناشی از التهاب
دشواری در بلع
برای درمان سرطان سر و گردن همچون دیگر سرطان ها تشخیص به موقع و ابتدایی بیماری بسیار اهمیت دارد. موارد مختلفی وجود دارد که اغلب عمل بلع را دشوار می کنند که گلودرد میکروبی نمونه ای از آن محسوب می شود. به طور کلی یک سرماخوردگی ساده می تواند عمل بلع را برای فردی مبتلا به گلودرد دشوار کند.با این وجود، در صورتی که درد پایدار باشد و با نشانه های شایع دیگر سرماخوردگی مانند سرفه و آبریزش بینی همراه نباشد ضرورت دارد تا به پزشک جهت تشخیص دلیل شکل گیری این شرایط مراجعه نمایید. گاها در مواردی عفونت یا آلرژی فصلی موجب تحریک گلو می شوند. اگر مورد دوم رخ داده باشد، تشخیص سرطان سر و گردن در مراحل اولیه بهتر است، زیرا احتمال بهبودی را هر چه بیشتر افزایش می دهد.
خدمات کلینیک دکتر فرشید اربابی
